Doğum sonrası ilk yıllar sağlıklı bir yaşamın temellerinin atıldığı son derece önemli bir dönemdir. Bu kritik dönemde bebeğin yaşamını sürdürmesi ve sağlıklı gelişmesi için uygun beslenmeye ihtiyacı vardır. Anne sütü bebeğin ihtiyaç duyduğu besin ve maddelerini uygun miktar ve kalitede içermesi ve enfeksiyonlara karşı koruyucu özelliğiyle tek doğal besindir. İlk 6 ay bebeğin fiziksel ve ruhsal gelişimi için tek başına yeterlidir. Günümüzde ilk 6 ayda en ideal beslenme anne sütü ile beslenmedir. Bu dönem içerisinde su dahil hiçbir ek besin verilmesi önerilmez.

Neden anne sütü ( Bebek için yararları )

Bebek için en ideal içerikli besindir. İlk 6 ay gelişimi için ihtiyaç duyduğu tüm besinleri tek başına sağlar.
Anne sütü her zaman için hazır bir besindir. Hijyenik olup ekonomiktir.
İçerdiği maddeler bebeğin barsağını sıvayarak mikroplara karşı koruyuculuk sağlar.
İçerdiği enzimler sayesinde sindirimi kolaylaştırır.
Bebeğin büyümesi için gerekli olan hormon ve büyüme faktörlerini içerir.
Bebeğin ruhsal ve zihinsel gelişimine yardımcı olur
Çene ve diş gelişiminde rolu vardır.
Allerjiye karşı koruyucudur.
Bazı kronik hastalıkların oluşum riskini azaltır.
 

Anne için yararları

Ucuz ve kullanımı kolaydır
Anneyle bebek arasında duygusal bağı güçlendirir
Gebeliği önleyici etkisi vardır
Meme ve over ( yumurtalık) kanserini engeller
Osteoporoz ve anemi (kansızlık) gelişimini engeller
 

Anne sütü ne zaman başlanmalı?

Doğumdan sonra anne ve bebek aynı odada olmalıdır. Anne sütü ilk 30 dakikada başlanmalı. İlk günlerde bebek istedikçe emzirilmelidir.
 

Kolostrum (ağız sütü) önemi nedir?

Doğum sonrası ilk 5 gün salgılanan koyu sarı renkte süte kolostrum denir. Kolostrumda koruyucu maddeler, büyüme faktörleri, çinko ve vitamin düzeyi yüksek olduğundan bebek için oldukça önemlidir.
 

Anne sütü nasıl oluşur? Nasıl artar?

Anne sütü göğüsde özel hücreler tarafından yapılır. Süt bu hücrelerden kanallar vasıtasıyla göğüs ucundaki deliklerden bebeğe ulaşır. Doğumdan sonra anne sütünün devam ederek artması için bebek sık ve düzenli olarak emzirilmelidir. Emzirmeyle birlikte meme ucunun uyarılması ve göğüslerin tamamen boşaltılması anne sütünü arttırır. Emzirirken en son emzirilen memeden başlanılmalıdır.
 

Doğru emzirme tekniği nasıldır?

Emzirmeye başlamadan önce mutlaka eller yıkanmalı. Bebek annenin kucağında memeye iyice yerleşmiş olmalıdır. Yüzü, vücut ve kolları anneye dönük olmalıdır. Başı dik, burun delikleri açık olmalıdır. Bebek ağzıla meme ucunu değil, tüm koyu renkli alanı ağzıyla kavramalı, çenesi memeye dayanmalıdır.
 

Ne zaman ek gıda başlanmalı?

İlk 6 ay anne sütü tek başına bebeğin gelişimi için tüm besinleri tek başına yeterli miktarda içerdiğinden su dahil başka besin verilmemelidir. 6 aylıktan uygun şekilde ek gıda başlanmalı ancak anne sütü 1,5 - 2 yaşına kadar devam edilmelidir.
 

Anne sütü nasıl saklanır?

Anne sütü sağıldaktan sonra oda ısısında (25^C) 4-6 saat, buz dolabında (+4 derecede) 72 saat, derin dondurucuda -20 derecede 1 ay, daha uzun süreler için de -70 derecede güvenle saklanabileceği bilinmektedir. Anne sütü kesinlikle kaynatılmaz. Sıcak suyun içine kavaozla konulup ısıtılır.
 

Annenin sütü bebeğe yetiyor mu?

Her anne bebeğini emzirecek yeteneğe sahiptir. Bu yeteneği doğru kullandığında her annenin sütü bebeğine yeter. Anne sütü annenin beslenmesinden bağımsız olarak bebeğin ihtiyacına göre hazırlanır. Her anne bebeği için uygun sütü üretir. Yeterli beslendiğinin en önemli bulgusu bebeğin düzenli kilo almasıdır. İlk bir haftadan sonra düzenli bir şekilde tartı almaya başlar. İlk bir hafta çoğu bebek doğum kilosunun altına düşer, ancak 2. haftanın sonunda doğum kilosunu yakalamalıdır. Açık sarı renkte günde 5-6 kez idrar yapmalıdır. İlk bir haftada günde en az 2 kez kaka yapmalıdır. 1- 4. haftalarda günde en az 5 kez kaka yapmalıdır. Emzirmeden önce şiş ve dolgun olan göğüsler bebek emdikten sonra yumuşamalıdır.
 

Anne sütü ne zaman verilmez?

Anne sütü vermeyi engelleyen hastalıklar nadirdir. Nezle, grib gibi hastalıklarda anne ağzını ve yüzü kapatarak emzirmeye devam etmelidir. AİDS hastalığı ve ağır ruhsal hastalıklar anne sütü vermeye engel teşkil eder. Emziren annelerin ilaç kullanımı hekim kararı ile olmalıdır. Bebekte bazı metabolik hastalıkların olması ( galaktozemi, fenilketonüri..) anne sütüne engeldir. Meme başı çatlağı ve iltihaplanmasında emzirmeye devam edilmelidir.
 

Meme çatlağı ve meme başı iltihaplanmasında neler yapılmalı?

Bu durumda emzirmeye devam edilmelidir. Az ağrılı memeden başlanarak emzirilmeli. Aşırı ağrı varsa sağılarak boşaltılmalı. Emzirme öncesinde karbonatlı su, sabunlu su gibi maddelerle meme başı temizlenmeli. Emzirme sonuna az miktarda süt meme ucuna sürülmelidir. Günde bir defa banyo yapılmalı, temiz pamuklu giysiler giyilmeli. Devam eden yakınmalarda hekime başvurulmalıdır.